Als je vaak in Spanje komt of er woont en je bent de Spaanse taal dusdanig machtig dat je Spaanse vrienden hebt gemaakt zal het je wel eens zijn opgevallen dat Spaanse mannen en vrouwen vaak officieel een voornaam hebben maar in de dagelijkse omgang anders genoemd worden. Maar waarom wordt José Pepe genoemd of Francisco Paco?

Het komt met sommige voornamen veel voor in Spanje dat een persoon officieel een bepaalde naam heeft gekregen bij zijn of haar geboorte maar dat deze persoon daarna geheel anders wordt genoemd. Daarbij heeft men het over ‘abreviaciones’ of ‘apelativos cariñosos’ wat omschreven kan worden als afkortingen wat eigenlijk ook weer geen afkortingen zijn maar meer koosnamen.

Dit soort afkortingen van namen wordt zo vaak gebruikt in de dagelijkse omgang dat het vaak lastig is om de echte voornaam van iemand te achterhalen. Maar waarom zijn dit soort ‘abreviaciones’ zo populair in Spanje?

De Real Academia Española, de instelling die verantwoordelijk is voor het reguleren van de Spaanse taal, omschrijft het gebruik van Pepe, Paco, Curro, Lola, Merche en Maite (om er maar een paar te noemen) als ‘hipocorísticos’ ofwel koosnamen.

José Vs Pepe

Maar de vraag was, waarom wordt een José in de omgang Pepe genoemd? Daarvoor gaat de meest gebruikte theorie terug naar de katholieke traditie waarin verklaard wordt dat de koosnaam Pepe afkomstig is van de initialen Pater Putativus (P.P.) wat ‘vermeende vader’ (padre putativo) betekent en wordt gebruikt om Sint-Jozef (San José) aan te duiden, de veronderstelde vader van Jezus.

Aangezien de figuur van Sint-Jozef (San José) lange tijd in het Latijn werd afgekort met het acroniem P.P. is het dus mogelijk dat deze bijnaam uiteindelijk alle personen die José heten omschrijft nadat P.P. naar PePe werd verbasterd.

Francisco Vs Paco

En hoe zit het Paco in plaats van Francisco? San Francisco werd in het Latijn Pater Comunitatis of Pa.Co. ‘vader van de gemeenschap’ (padre de la comunidad) genoemd en volgens de Academia Mexicana de la Lengua (dus niet de Spaanse) worden nu alle Francisco’s Paco genoemd.

En andere koosnamen

Helaas hebben we niet meer informatie kunnen vinden over andere koosnamen of afkortingen maar hieronder een lijstje van veelvoorkomende ‘hipocorísticos’ in Spanje … zeker weten dat je ze weleens gehoord hebt of zelfs elke dag gebruikt:

• Alicia – Licha


• Antonia – Toñi


• Carlos – Carlitos


• Concepción – Concha, Conchita


• Dolores – Lola, Lolita


• Enrique – Quique


• Francisco – Paco, Paquito, Quico, Pancho, Curro


• Guillermo – Guille


• Isabel – Chabela


• Jesús – Chus, Suso


• José – Pepe, Pepito


• José María – Chema


• Magdalena – Magda


• Manuel – Manolo, Manolito


• María – Mari, Maruja


• María Isabel – Maribel, Marisa


• María Jesús – Chus, Susi


• María Teresa – Maite


• Mercedes – Merche


• Pedro – Perico


• Pilar – Pili, Pilarín, Piluca


• Rafael – Rafa, Rafi


• Ramón – Moncho


• Rosa – Rosita, Rosi


• Rosario – Charo


• Soledad – Sole

(Bron: SpanjeVandaag 17/07/2020)